312 dni do Tokio: co igrzyska paraolimpijskie mają wspólnego z mangą i anime?

  • Dodał: Inga Świetlicka
  • Data publikacji: 16.09.2019, 12:55

W ramach promocji igrzysk paraolimpijskich w Tokio japońska telewizja publiczna NHK zdecydowała się na ciekawy projekt. We współpracy z uznanymi twórcami mangi oraz gwiazdami sceny muzycznej z Kraju Kwitnącej Wiśni powstała seria animowanych filmików poświęconych dyscyplinom paraolimpijskim. Zobaczcie, jak japońska kultura spotyka się ze sportem i co z tego wynika.

 

Jakie macie pierwsze skojarzenia związane z Japonią? Gejsze w bajecznie kolorowych kimonach czy może samurajowe ze swoimi charakterystycznymi mieczami? Żołnierze kamikadze czy zawodnicy sumo? Figurki origami, drzewka bonsai, a może japońskie komiksy i animacje? Właśnie tym ostatnim przyjrzymy się w dzisiejszym odcinku cyklu paraolimpijskiego.

 

Manga, czyli japońska sztuka rysunku i określenie, które przylgnęło do popularnych komiksów z Kraju Kwitnącej Wiśni, ma długą historię. Jej początków można doszukiwać się w papierowych zwojach emaki z VIII wieku oraz XVIII-wiecznych drzeworytach (ukiyo-e), choć prawdziwy boom na ten rodzaj sztuki przypadł na lata po II wojnie światowej. Artyści z Japonii, zainspirowani amerykańskimi komiksami, zaczęli tworzyć własne historie, a największą popularność zyskały prace Osamu Tezuki nazywanego ojcem współczesnej mangi. Komiksy zyskiwały coraz większą popularność, poruszały bardzo różne tematy i były dostosowane do różnych grup wiekowych. Najbardziej popularne historie przerabiano na filmy i seriale animowane, poza Japonią określane mianem anime. Dziś trudno wyobrazić sobie japońską kulturę bez mangi – jej rodzajów jest bardzo wiele, a czarno-białe, czytane od tyłu komiksy są jednym z symboli tego kraju. Najzagorzalsi fani mangi i anime stworzyli własną subkulturę tzw. otaku.

 

Co japońska sztuka rysunku ma wspólnego ze sportem? Wśród gatunków mangi możemy wyróżnić także mangi sportowe, poświęcone różnym dyscyplinom sportu, zwykle przedstawiające historię wg schematu „od zera do bohatera”. Istnieje wiele opowieści o sportowcach bardziej i mniej popularnych dyscyplin, które z jednej strony stanowią interesującą lekturę, a z drugiej pełnią funkcję popularyzującą dany sport w Japonii. W gąszczu opowieści można też od czasu do czasu natrafić na historie poruszające temat niepełnosprawności. Najbardziej znanym przykładem mangi sportowej o osobach z niepełnosprawnościami jest seria Real. Jej bohaterami są członkowie drużyny w koszykówce na wózkach, a  twórcą Takehiko Inoue – rysownik, który odpowiada także za komiks Slum Dunk, opowiadający o pełnosprawnych koszykarzach.

 

Manga i anime pełnią także istotną rolę w promocji przyszłorocznych igrzysk paraolimpijskich w Tokio. Chcąc zwiększyć zainteresowanie rywalizacją sportową osób z niepełnosprawnościami japońska telewizja publiczna NHK – wyłączny nabywca praw do transmisji imprezy – we współpracy z twórcami mangi i gwiazdami muzyki stworzyła serię animowanych filmików promujących poszczególne dyscypliny paraolimpijskie. Animacje w przystępny sposób wyjaśniają zasady rywalizacji w sporcie paraolimpijskim, a jednocześnie dla szerokiego grona miłośników komiksów są okazją, by spotkać raz jeszcze ulubionych bohaterów. Osoby, które mangą i anime się nie interesują mają natomiast możliwość poznania kawałka japońskiej kultury i innego spojrzenia na sport oraz sztukę. Dotychczas w cyklu Animation x Paralympics: who is your hero? ukazało się siedem 5-minutowych filmików.

 

Pierwszy z nich poświęcony jest piłce nożnej 5-osobowej. W krótkiej opowieści oglądamy japońską reprezentację, rywalizującą z mistrzami świata z Brazylii. Piosenkę tytułową skomponował zespół rockowy Okamoto, a całą animację wyreżyserował Yoichi Takahashi – twórca słynnej mangi piłkarskiej Captain Tsubasa, popularnej w Polsce na początku lat 90. za sprawą serialu Kapitan Jastrząb.

 

 

Druga odsłona cyklu to opowieść z wątkiem lekkoatletycznym. W rolach głównych dziewczynka na wózku, zakochany w niej chłopak, bieżnia i wiatr. Historię o poszukiwaniu sensu życia i przełamywaniu barier napisał Eisaku Kubonouchi, a piosenkę przewodnią wykonuje popowa wokalistka Sakura Fujiwara.

 

 

Trzeci odcinek poświęcony jest tenisowi na wózkach. Filmik jest historią uzupełniającą do serialu anime Baby steps. Spotykamy więc głównego bohatera z tej produkcji – tenisistę Eiichiro Maruo, który ma okazję rozegrać mecz przeciwko zawodnikowi na wózku. Przeciwnikiem jest zresztą nie byle kto, a sam Shingo Kunieda – najlepszy japoński niepełnosprawny tenisista w historii. Kunieda ma w swojej kolekcji m.in. pięć paraolimpijskich medali (3 złote), siedem tytułów mistrza świata i 42 wygrane turnieje Wielkiego Szlema. Autorem historii jest twórca Baby steps Hikaru Katsuki, a piosenkę wykonuje Leo Ieiri.

 

 

Opowieść o goalballu – czwarta w serii – również rozgrywa się w świecie bardzo popularnej w Japonii mangi pt. Kochikame. Seria autorstwa Osamu Akimoto to komedia policyjna. Była publikowana przez 40 lat (od 1976 roku), całość ma 200 tomów. Na jej podstawie nakręcono 382 odcinki anime. Utrzymany w komediowej konwencji filmik pokazuje jak bohaterowie mangi rozgrywają mecz goalballu. Za muzykę odpowiada Tokyo Ska Paradise Orchestra.

 

 

Piąty filmik w cyklu stworzył kolejny sławny rysownik sportowych mang Tetsuya Chiba. Jego najbardziej znaną pracą jest 20-tomowa seria Ashita no Joe opowiadająca o losach młodego chłopaka po przejściach (sierociniec, slumsy, więzienie), który postanawia zostać profesjonalnym bokserem. W cyklu paraolimpijskim Chiba wyreżyserował odcinek o rywalizacji w rugby na wózkach.

 

 

Kolejna w serii jest opowieść o judo autorstwa Katsutoshi Kawai. Rysownik przygotowując się do stworzenia filmiku rozmawiał z brązową medalistką igrzysk paraolimpijskich z Rio Junko Hirose oraz trenerami japońskiej kadry paraolimpijskiej. Sam również miał w  przeszłości styczność z tą dyscypliną sportu, co sprawiło, że łatwiej mu było się wczuć w los bohaterki historii – judoczki, która straciła wzrok, a później wróciła do sportowej rywalizacji w gronie paraolimpijczyków. Piosenkę do filmiku skomponowała Miwa.

 

 

Odcinek poświęcony parakolarstwu jest bardzo podobny do filmiku o tenisie ziemnym. Po raz kolejny bohater popularnej mangi sportowej (tym razem serii Yowamushi Pedal autorstwa Wataru Watanabe) – kolarz Sakamichi Onoda spotyka paraolimpijczyka i wspólnie biorą udział w wyścigu na szosie. Niepełnosprawny zawodnik to Shota Kawamoto, członek paraolimpijskiej kadry Kraju Kwitnącej Wiśni i uczestnik igrzysk w Rio. Filmik można obejrzeć TUTAJ.

 

Źródła:
https://www.polonia.jp/pl/kultura-i-sztuka/item/1062-krotka-historia-mangi
https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/ondemand/program/video/anipara/?type=tvEpisode&
paralympic.org/wikipedia

Inga Świetlicka

Miłośniczka sportu, kultury i podróżowania. Mól książkowy oraz kibic polskich olimpijczyków i paraolimpijczyków.